· Chúng ta cũng thường nghe nói đến câu tiếng lóng hạ cờ tây là hạ cầy tơ của dân nhậu miền Nam và mộc tồn (= cây còn, nói lái thành con cầy) ở miền Bắc, hay những lối nói lái rất quen thuộc: con chín bến đò (con chó bến đình), Hương bên đèo (heo bên đường) ... Về câu đối, xin trở lại câu ca dao trên:
Con cá đối nằm trên cối đá.
Con mèo đuôi cụt nằm mút đuôi kèo.
Anh mà đối đặng dẫu nghèo em cũng ưng.
được đối là:
Chim mỏ kiến(g) nằm trong miếng cỏ
Chim vàng lông đáp đậu vồng lang
Anh đà đối đặng hỏi nàng ưng chưa?
Một câu khác, nghe chừng như xuông miệng nói chơi, nhưng lại đối rất chỉnh, trong cả hai vế đều dùng cách nói lái:
Kia mấy cây mía
Có vài cái vò
Một câu đối khác, nghe được sau 75, lúc người dân miền Nam sinh sống khó khăn, đặc biệt là giới thầy cô thuộc chế độ cũ được lưu dụng. Người ta nghe thấy hai câu đối tết, nhại theo Tú Xương ngày trước, nhưng rất đặc sắc và chua xót:
Chiều ba mươi, thày giáo tháo giày ra chợ bán
Sáng mùng một, giáo chức dứt cháo đón xuân sang.
· Từ cổ chí kim đã có nhiều câu đối chỉ có vế ra, nổi tiếng đã lâu, mà cho đến nay vẫn chưa có vế đáp, như các câu sau:
* “Da trắng vỗ bì bạch”
* “Cô gái Quần Lạc đi chợ Lạc Quần, bán lạc mua quần, trở về Quần Lạc”
(Quần Lạc và Lạc Quần là hai địa danh có thật thuộc tỉnh Nam Định.)
* “Vợ cả, vợ hai, cả hai đều là vợ cả!”
(vừa có ý: “vợ cả vợ hai cũng là vợ”; lại vừa có ý: “vợ cả hay vợ hai chỉ là cách gọi thôi, chứ thực ... đếu là vợ cả hết”. )
· Trong văn chương bình dân Việt Nam, câu đố chiếm một vị trí tuy khiêm nhường nhưng có sức sống tuơng đối mạnh mẽ so với hò đối đáp chẳng hạn. Ngày nay ta vẫn thường nghe những câu đố trong khi không còn thấy hò đối đáp trong sinh hoạt hàng ngày của người bình dân. Sau đây là vài câu đố dùng nói lái, lời giải có ngay trong câu đố:
* Tổ kiến, kiển tố, đố là chi? (tổ kiến)
* Khoan mũi, khoan lái, khoan khứ, khoan lai.
Bò la, bò liệt đố ai biết gì? (khoai lang).
(Những chữ mũi, lái, khứ, lai chỉ cốt để đánh lừa người bị đố.)
* Cái gì bằng ngón chưn cái mà chai cứng. (ngón chưn cái)
No comments:
Post a Comment